Jak szybko poradzić sobie z oparzeniem słonecznym podczas urlopu?

Oparzenie słoneczne

Oparzenie to najczÄ™stszy skutek nadmiernej ekspozycji na sÅ‚oÅ„ce. WiÄ™kszość oparzeÅ„ nie stanowi istotnego problemu dla naszego zdrowia i goi siÄ™ w ciÄ…gu kilku dni. Jednak nie wszystkie. Zdarza siÄ™, że oparzenie jest na tyle poważne, że wymaga fachowej pomocy lekarskiej. Za rozwój oparzenia lub rumienia sÅ‚onecznego odpowiedzialne jest promieniowanie UVB, a przede wszystkim promieniowanie o dÅ‚ugoÅ›ci fali od 295 do 315 nm [1].

Oparzenie słoneczne - objawy

Na oparzonej skórze pojawia siÄ™ zaczerwienienie czyli rumieÅ„, co wynika z rozszerzenia naczyÅ„ krwionoÅ›nych w skórze. Skóra może być także ucieplona. Po kilku godzinach oparzone miejsca zaczynajÄ… swÄ™dzieć, a przy każdym nawet najdelikatniejszym dotyku, pojawia siÄ™ pieczenie i ból. NastÄ™pnie mogÄ… pojawić siÄ™ dreszcze oraz ogólne osÅ‚abienie. W przypadku cięższych oparzeÅ„ na skórze mogÄ… pojawić siÄ™ bolesne pÄ™cherze.

Pierwsze objawy oparzenia pojawiajÄ… siÄ™ po upÅ‚ywie 4-6 godzin od nadmiernej ekspozycji na sÅ‚oÅ„ce. NajwiÄ™ksze nasilenie nieprzyjemnych objawów obserwuje siÄ™ po 12-24 godzinach, a ustÄ™powanie zmian rozpoczyna siÄ™ po okoÅ‚o 72 godzinach od oparzenia sÅ‚onecznego.

W przypadkach o niewielkim nasileniu nastÄ™puje Å‚agodne i stopniowe przejÅ›cie od fazy zaczerwienienia, czyli rumienia do fazy Å›ciemnienia lub zÅ‚uszczania naskórka. W przypadkach o cięższym przebiegu mogÄ… wspóÅ‚wystÄ™pować objawy ogólne tj. gorÄ…czka, nudnoÅ›ci, wymioty, bóle gÅ‚owy, a w przypadkach bardzo ciężkich: zaburzenia ukÅ‚adu krążenia i porażenie sÅ‚oneczne. U części osób mogÄ… wspóÅ‚wystÄ™pować objawy zwiÄ…zane z podrażnieniem oczu, dotyczÄ… one najczęściej u narciarzy [1-4].

Zwiększone ryzyko oparzeń słonecznych

Nasilenie oparzenia zależy przede wszystkim od natężenia promieniowania sÅ‚onecznego i od dÅ‚ugoÅ›ci ekspozycji na sÅ‚oÅ„ce. Wiele leków ma dziaÅ‚anie fotouczulajÄ…ce, w tym popularne chemioterapeutyki z grupy fluorochinolonów. NajwiÄ™ksze ryzyko oparzeÅ„ sÅ‚onecznych wystÄ™puje w okresie letnim w godzinach od 10:00 do 15:00. Ryzyko oparzeÅ„ sÅ‚onecznych jest zwiÄ™kszone u osób zażywajÄ…cych niektóre leki, które zawierajÄ… w swoim skÅ‚adzie substancje o dziaÅ‚aniu fototoksycznym np. tabletki antykoncepcyjne, leki przeciwdepresyjne, leki przeciwcukrzycowe oraz u osób, które stosujÄ… kosmetyki, dezodoranty lub perfumy. Dlatego przed ekspozycjÄ… na sÅ‚oÅ„ce warto zapoznać siÄ™ z ulotkÄ… informacyjnÄ… doÅ‚Ä…czonÄ… do stosowanych leków by upewnić siÄ™, że nie zawierajÄ… one substancji fotouczulajÄ…cych. Zdecydowanie bardziej na oparzenia sÅ‚oneczne narażone sÄ… osoby z jasnÄ… karnacjÄ… oraz przebywajÄ…ce nad morzem i w górach. Okolice najÅ‚atwiej ulegajÄ…ce oparzeniom to skóra powiek, dekoltu, dolnych partii brzucha oraz wewnÄ™trznych powierzchni ud [1-4].

Pierwsza pomoc w przypadku oparzeń słonecznych

Z Å‚agodnymi oparzeniami swobodnie możemy poradzić sobie samodzielnie, bez koniecznoÅ›ci konsultacji lekarskiej. Miejsce oparzenia w pierwszej kolejnoÅ›ci należy przemyć letniÄ… wodÄ… i naÅ‚ożyć chÅ‚odny okÅ‚ad. Jeżeli oparzenie dotyczy wiÄ™kszego obszaru ciaÅ‚a możemy wziąć kojÄ…cy prysznic, przy czym woda powinna być letnia i stopniowo można jÄ… delikatnie ochÅ‚adzać. Zbyt zimna woda mogÅ‚aby wywoÅ‚ać szok termiczny. Podczas mycia należy dokÅ‚adnie zmyć z powierzchni skóry pozostaÅ‚oÅ›ci kremu do opalania oraz piasku. Oparzeniom zwykle towarzyszy ból, tak wiÄ™c warto przyjąć dostÄ™pny bez recepty lek przeciwbólowy. Nie należy smarować oparzonej skóry tÅ‚ustymi kremami. Zamiast tego warto zastosować emulsjÄ™ lub piankÄ™ o dziaÅ‚aniu Å‚agodzÄ…cym, chÅ‚odzÄ…cym i nawilżajÄ…cym. Przez oparzonÄ… skórÄ™ szybciej tracimy wodÄ™ dlatego należy jÄ… nawilżać możliwie jak najczęściej. Dobrze sprawdzajÄ… siÄ™ preparaty zawierajÄ…ce w swoim skÅ‚adzie D-pantenol, nazywany prowitaminÄ… B5, który Å‚agodzi podrażnienia, swÄ™dzenie i zaczerwienienie skóry a dodatkowo uÅ‚atwia gojenie i regeneracjÄ™ naskórka. Ponadto można zastosować preparaty z alantoinÄ…, która także przyspiesza gojenie siÄ™ oparzeÅ„. Kremy z kwasem hialuronowym także bÄ™dÄ… doskonaÅ‚ym rozwiÄ…zaniem [1-4].

Jeżeli na oparzonej skórze pojawiÄ… siÄ™ pÄ™cherze to nie należy ich przekÅ‚uwać ani zdrapywać. Takie dziaÅ‚ania mogÅ‚yby prowadzić do powstania zakażenia.

Na oparzonÄ… skórÄ™ chÅ‚odzÄ…co dziaÅ‚a okÅ‚ad z kefiru, jogurtu naturalnego lub maÅ›lanki. PrzynoszÄ… one ukojenie, nawilżajÄ… oraz przyspieszajÄ… regeneracjÄ™ uszkodzonej skóry. Należy je naÅ‚ożyć na uszkodzonÄ… skórÄ™ i trzymać do momentu jak zacznÄ… zasychać i wówczas powinno siÄ™ je zmyć za pomocÄ… letniej wody.

Przez kilka dni, podczas gojenia siÄ™ oparzenia, nie należy eksponować siÄ™ na sÅ‚oÅ„ce. W okresie gojenia oparzeÅ„ należy pamiÄ™tać także o spożywaniu dużej iloÅ›ci pÅ‚ynów, gdyż odpowiednio nawilżona skóra szybciej siÄ™ zregeneruje. W okresie gojenia należy unikać noszenia obcisÅ‚ej odzieży, która mogÅ‚aby dodatkowo podrażnić skórÄ™ [1-4].

Kiedy należy skontaktować się z lekarzem

Jeżeli pomimo zastosowania Å›rodków Å‚agodzÄ…cych nadal utrzymuje siÄ™ silne zaczerwienienie skóry, ból i pieczenie albo gdy temperatura ciaÅ‚a jest podwyższona, konieczne jest skorzystanie z pomocy lekarza. Konsultacja lekarza jest konieczna zwÅ‚aszcza gdy oparzeniom towarzyszy ból i zawroty gÅ‚owy, nudnoÅ›ci, dreszcze, wysoka temperatura, przyspieszone tÄ™tno, a także utrata Å›wiadomoÅ›ci. SÄ… to objawy udaru sÅ‚onecznego, który może wystÄ…pić przy oparzeniach. Pomoc medyczna w tym przypadkach bÄ™dzie niezbÄ™dna [1-4].

Powiązane artykuły:

Bezpieczne opalanie - jakie sÄ… zasady? >>
Jak nie zepsuć sobie wakacji przez oparzenie słoneczne >>
Opatrunek żelowy w sprayu >>

Dr n.med. Oliwia Jakubowicz
specjalista dermatologii i wenerologii