Blizna po oparzeniu - jak uniknąć? Co zrobić, żeby nie było?

Blizna po oparzeniu jest nieestetyczną pamiątką najczęściej nabytą po kontakcie z gorącym płynem, powietrzem lub rozgrzaną powierzchnią. Jak uniknąć powstania śladu po oparzeniu?

Etapy gojenia oparzenia - jak powstaje blizna?

Blizna oznacza, że uraz skóry był na tyle duży, iż konieczne jest wytworzenie nowej tkanki (tkanki włóknistej) aby wypełnić ubytek i sprawić aby brzegi rany się ze sobą zrosły. Źródłem takiego uszkodzenia może być oparzenie, wywołane np. nadmierną ekspozycję skóry na słońce, kontakt z środkami chemicznymi, wrzątkiem czy innym płynem (np. gorącym olejem), gorącą powierzchnią.

To czy blizna po oparzeniu się utworzy, zależy od kilku czynników, a przede wszystkim od stopnia oparzenia, jego rozległości i postępowania po oparzeniu.

W zależności od głębokości oparzenia, wyróżniamy 4 stopnie uszkodzenia skóry:

Przy pierwszym stopniu oparzenia, gdzie uszkodzeniu ulega tylko naskórek najczęściej udaje się uniknąć blizny, ponieważ wiąże się ono zwykle z pojawieniem się jedynie zaczerwienienia, obrzęku oraz pieczeniem oparzonej powierzchni. Po kilku dniach wspomniane objawy mijają, a miejsce oparzenia wygląda jak przed wypadkiem.

Częściej dochodzi do powstania blizny po oparzeniu 2. stopnia, wówczas uszkodzeniu ulega naskórek i powierzchowne warstwy skóry właściwej (powierzchowne oparzenie drugiego stopnia) lub naskórek i głębokie warstwy skóry właściwej (głębokie oparzenie drugiego stopnia). Powstaje nie tylko rumień i obrzęk, ale także pęcherze wypełnione płynem wysiękowym. W tym przypadku skóra potrzebuje od 2 – 5tygodni na pełną regenerację. Gojenie rany jest złożonym, ale uporządkowanym procesem naprawczym, na który składa się regeneracja nabłonka oraz tworzenie łącznotkankowej blizny.

Blizna powstaje w momencie, gdy uszkodzenie jest na tyle duże, że procesy włóknienia przeważają nad procesami regeneracji komórek, by zapewnić odpowiednie wypełnienie ubytku tkanek. Początkowo dochodzi do reakcji zapalnej, w której to komórki zapalne „oczyszczają” miejsce urazu z uszkodzonych tkanek i wysięku. Następnie dochodzi do tworzenia tzw. ziarniny, czyli gromadzenia substancji pozakomórkowej i odkładania włókien kolagenu wypełniającego ubytek powstały po oparzeniu. Ciąg tych ważnych procesów naprawczych prowadzi do wytworzenia blizny.

Kolejne dwa stopnie oparzenia wymagają już leczenia specjalistycznego, np. chirurgicznego, bowiem trzeci stopień oparzenia dotyczy już uszkodzenia pełnej grubości skóry a czwarty stopień obejmuje także tkankę podskórną i leżące pod nią struktury (mięśnie, ścięgna, kości).

Wyróżnia się kolejne etapy gojenia powierzchownych oparzeń i tak w początkowej fazie jest widoczna czerwony ślad po oparzeniu. Biała blizna po oparzeniu oznacza pełne zagojenie uszkodzonych tkanek.

Czym smarować oparzenie żeby nie było blizny?

Aby blizny pooparzeniowe nie zagościły na skórze, należy od początku leczenia oparzenia dbać o odpowiednią aseptykę rany, systematyczną wymianę opatrunków, a także nawilżanie i natłuszczanie uszkodzonego rejonu skóry właściwymi preparatami.

Jak uniknąć blizny po oparzeniu? Warto w tym celu zastosować żel hydrokoloidowy, który może zmniejszyć ryzyko tworzenia się blizn i strupów. Ponadto dzięki niemu nie dochodzi do zerwania strupa lub odbudowujących się tkanek podczas zmiany opatrunku. Stosuje się go na oparzenia powierzchniowe naskórka i skóry właściwej, które można rozpoznać po zaczerwienieniu, obrzęku, piekącym bólu oraz po wypełnionych płynem pęcherzach.

Zanim jednak zostanie on nałożony na skórę, bezpośrednio po usunięciu źródła oparzenia, rozpalony fragment ciała należy schłodzić pod bieżącą wodą. Zaleca się schładzanie oparzonej skóry pod bieżącą wodą o temperaturze ok 15 stopni Celsjusza, w odległości 15 cm przez około 15 minut. Ważne jest, by woda nie była za zimna, żeby dodatkowo nie uszkodzić skóry. Takie postępowanie ma na celu skrócenie czasu przegrzania tkanek i ograniczenie jej uszkodzenia.

Po osuszeniu i zdezynfekowaniu uszkodzonej powierzchni skóry powinno się delikatnie, nie dotykając poparzonej skóry, nałożyć zalecany wyrób medyczny.

W jaki sposób i czym smarować rany po oparzeniu? Po ostudzeniu oparzonego miejsca, należy je odkazić, a kiedy leczony obszar skóry wyschnie, ostrożnie zaaplikować preparat nie rozsmarowując go po powierzchni. Można nałożyć na ranę plaster lub bandaż. W przypadku otwartej rany opatrunek jest konieczny, a ilość środka powinna być większa.Plaster lub bandaż oraz żel hydrokoloidowy należy regularnie zmieniać, co najmniej raz lub dwa razy dziennie.

Zeszła skóra po oparzeniu – czy zostanie blizna?

To czy po oparzeniu zostaje blizna zależy m.in. od konkretnego przypadku, o czym była mowa wcześniej. Ma to też związek z tym jak szybko po oparzeniu zostanie włączone odpowiednie postępowanie oraz z długością i przebiegiem procesu leczenia.

Jak już zostało to opisane powyżej w przypadku oparzenia niezbędne jest odpowiednie postępowanie. Przede wszystkim należy schłodzić obszar ciała, który uległ poparzeniu, następnie odkazić ranę, potem zastosować żel hydrokoloidowy i – jeśli jest to konieczne – nałożyć właściwy opatrunek w postaci plastra lub bandażu.

Dzięki systematycznemu aplikowaniu odpowiedniego preparatu ślad po oparzeniu pierwszego oraz powierzchownego drugiego stopnia ma szansę wchłonąć się całkowicie. Środki na oparzenia stanowią remedium w przypadku gdy zeszła skóra po oparzeniu słonecznym, ale też po innych oparzeniach nie wykraczających poza IIA stopień oparzenia.

Taki środek szczelnie izoluje ranę, zmniejsza dolegliwości bólowe, zmiękcza ją, dzięki czemu opatrunki nie przywierają do rany. Co więcej daje efekt chłodzenia oraz tworzy barierę ochronną na skórze. Preparat inteligentnie steruje stopniem wilgotności rany, aby się nie przesuszyła, a jednocześnie nie dopuszcza do zbytniego zawilgocenia oparzenia. Wszystko to powoduje to, że rana oparzeniowa goi się szybciej.

Jak uniknąć blizny po oparzeniu?

Warto podkreślić, że najlepiej szybko reagować na uszkodzenia skórne, wdrażając powyższe postępowanie natychmiast po wystąpieniu oparzenia.

Stare blizny po oparzeniu będą wymagały specjalistycznego leczenia. Nie da się ich pozbyć środkami dostępnymi bez recepty. W związku z tym dawno zagojone rany oparzeniowe nierzadko wiążą się z długim i niełatwym procesem leczniczym.

To co na blizny po oparzeniu będzie najskuteczniejsze dla konkretnej osoby jest uzależnione od wielu parametrów, takich jak m.in. wiek, predyspozycje genetyczne, wielkość, kształt i umiejscowienie śladu po oparzeniu, faza rozwojowa blizny oraz zastosowane uprzednio metody kuracji.

Powiązane artykuły:

Pęcherz po oparzeniu - co zrobić i czy można przebić? >>
Domowe sposoby na oparzenia - czy stosować? >>
Jak szybko poradzić sobie z oparzeniem słonecznym podczas urlopu? >>

Autor: Olga Tomaszewska
Konsultacja merytoryczna: lekarz Katarzyna Kulig